Οι «εγγυήσεις ασφάλειας» του Ζελένσκι ως προϋπόθεση για επενδύσεις και ανοικοδόμηση

Οι δεσμευτικές εγγυήσεις ασφάλειας που ζητά ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι για να αποτραπεί μια νέα ρωσική επίθεση μπαίνουν στο κέντρο των συζητήσεων για την «επόμενη μέρα» στην Ουκρανία, γιατί από αυτές κρίνεται όχι μόνο το πολιτικό πλαίσιο μιας ενδεχόμενης συμφωνίας, αλλά και το αν η χώρα μπορεί να σταθεί ξανά ως οικονομία που μπορεί να προσελκύει επενδύσεις.

Με αυτό το σκεπτικό, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αφήνει να εννοηθεί ότι μπορεί να μπει σε δεύτερη μοίρα, προς το παρόν, το ζήτημα της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, εφόσον οι δυτικοί εταίροι προσφέρουν εγγυήσεις ασφάλειας που θα λειτουργούν στην πράξη αποτρεπτικά.

Οι επαφές στο Βερολίνο με Αμερικανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους, σύμφωνα με όσα καταγράφονται στα διεθνή ΜΜΕ, κινούνται πάνω σε αυτό το δίλημμα. Η ουκρανική πλευρά ζητά εγγυήσεις που να μην είναι απλώς πολιτικές διαβεβαιώσεις, αλλά να έχουν θεσμική θωράκιση και διάρκεια, ώστε να μειώνουν την πιθανότητα νέου κύκλου επιθέσεων. Την ίδια στιγμή, το Κίεβο επαναλαμβάνει ότι δεν αποδέχεται λύση που θα στηρίζεται σε παραχώρηση εδαφών, ενώ στο τραπέζι εμφανίζονται σενάρια κατάπαυσης πυρός με βάση τις σημερινές γραμμές ελέγχου.

Ποια είναι τα οικονομικά επίδικα των διαπραγματεύσεων

Ως εκ τούτου, οι «εγγυήσεις ασφαλείας» που ζητά ο Ζελένσκι δεν αφορούν απλά την ασφάλεια της χώρας, αλλά και τις οικονομικές της προοπτικές.

Το πρώτο οικονομικό σημείο είναι το κόστος χρηματοδότησης. Όσο παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο να ξαναρχίσει ο πόλεμος, τόσο πιο επιφυλακτικά αντιμετωπίζουν οι αγορές την χώρα, και ως προέκταση αυτού πόσο ακριβά δανείζεται το κράτος, οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις.

Το δεύτερο οικονομικό σημείο είναι η δυνατότητα να «ασφαλιστούν» οι επενδύσεις. Σε μια χώρα που βρίσκεται σε κίνδυνο, η ασφάλιση ενός εργοταξίου, ενός δικτύου ή μιας γραμμής παραγωγής γίνεται δύσκολη και ακριβή.

Το τρίτο σημείο είναι το μέγεθος του έργου της ανοικοδόμησης. Όπως αναφέρεται σε εργασία της Παγκόσμιας Τράπεζας, που εκπονήθηκε σε συνεργασία με την κυβέρνηση της Ουκρανίας, την Κομισιόν και τον ΟΗΕ, οι ανάγκες ανάκαμψης και ανασυγκρότησης εκτιμώνται σε 524 δισ. δολάρια για την επόμενη δεκαετία. Το ποσό δείχνει ότι δεν αρκούν μόνο επιχορηγήσεις και έκτακτη βοήθεια αλλά χρειάζονται και ιδιωτικά κεφάλαια, γιατί αλλιώς ο λογαριασμός είναι πολύ μεγάλος για να καλυφθεί μόνο από δημόσιους πόρους.

Το τέταρτο σημείο, είναι το πότε και με ποιους όρους θα μετατραπεί η ανοικοδόμηση σε κανονικές επενδύσεις καθώς χωρίς επαρκή ασφάλεια, οι επιχειρήσεις δυσκολεύονται να χαράξουν μακροπρόθεσμα επενδυτικά πλάνα ή ακόμα και να εξασφαλίσουν την λειτουργία τους. Με απλά λόγια, όταν δεν είναι γνωστό αν αύριο μπορεί να χτυπηθεί μια περιοχή ή μια κρίσιμη υποδομή, δεν δρομολογείται εύκολα μια επένδυση πολλών ετών.

Το πέμπτο σημείο είναι η ρευστότητα της χώρας μέχρι να επιστρέψει η κανονικότητα. Ακόμη και με κατάπαυση πυρός, η Ουκρανία θα χρειάζεται σταθερή χρηματοδότηση για μισθούς, κοινωνική στήριξη, βασικές υπηρεσίες, επισκευές και έργα. Σε αυτό το πλαίσιο, παραμένει κρίσιμη η συζήτηση για το πώς μπορούν να αξιοποιηθούν πόροι που συνδέονται με τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια, επειδή επηρεάζει το αν θα υπάρχει μια πιο σταθερή γραμμή χρηματοδότησης τα επόμενα χρόνια χωρίς να σηκωθεί το βάρος αποκλειστικά από τους προϋπολογισμούς της ΕΕ.

Το έκτο σημείο είναι οι κρίσιμες υποδομές, με πρώτη την ενέργεια. Οι επιθέσεις σε δίκτυα και εγκαταστάσεις έχουν άμεσο οικονομικό κόστος καθώς χωρίς σταθερό ρεύμα και λειτουργικές υποδομές, δεν μπορεί να υπάρξει παραγωγή με ανυπολόγιστες συνέπειες για τις επιχειρήσεις και το κράτος.